|
ضایع نخاعی
پنج شنبه 23 تير 1398برچسب:, :: 11:15 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل بنام خداوندی که جان میدهد جان میگیرد و ما در آن هیچ دخالتی نداریم جز رضا بودن به حکم او من احمد قنبری عقیل هستم که در سال 1389 در 11فروردین در صانحه تصادفی باعث صدمه رسیدن به مهره های تی11وتی12فقراتم شد.که این کار باعث شده که از کمرم به پایین دچار بی حسی شود برای همین هم تجربه های خودم و هم اطلاعات دیگران را در اختیار شما میگذارم انشاا.. که از وبلاگم خوشتان بیاید و از آن استفاده کنید.به امید روزی که بروی زمین هیچ کس دارای غم واندوه بیماری نباشد. لطفا نظرات خودتان را حتما برایم بنویسید.
پنج شنبه 23 تير 1398برچسب:, :: 9:57 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل
دید کلینخاع به صورت یک استوانه طویل و نازک است و در مقطع آن ماده سفید در بخش خارجی و ماده خاکستری در بخش داخلی‌تر قرار دارد. بخش سفید نخاع از اکسونهایی ساخته شده است که سطوح مختلف نخاع را بهم مربوط می‌سازند و ارتباط نخاع و مغز را تامین می‌کنند. رنگ سفید این بخش به علت وجود میلین در اکسونها است. تارهای عصبی بخش سفید به صورت دسته‌های عصبی قرار گرفته‌اند که برخی از آنها جریانهای عصبی را از مغز به سوی اندامها و برخی دیگر امواج عصبی را از اندامها به سوی مغز می‌برند.
ساختمان نخاعاعصاب نخاعیدر انسان 21 جفت عصب نخاعی وجود دارد. اعصاب نخاعی به ترتیب از گردن تا کمر قرار دارند و هر یک از آنها به قسمت خاصی از بدن مربوطند. این اعصاب به ترتیب شامل 8 زوج گردنی ، 12 زوج کمری ، 5 زوج خاجی و 1 زوج دنبالچه‌ای است. هر عصب نخاعی پس از آن که از نخاع خارج شد به انشعاباتی تقسیم میشود و هر شاخه از آن به بخشی از بدن منتهی می‌گردد. اعصاب کمری و خاجی و دنبالچه‌ای تقریبا به صورت عمودی از نخاع بیرون می‌آیند و یک دسته تارعصبی به نام دم اسب Cauda equine بوجود می‌آورند. ریشه‌های خلفی نخاع از تارهای عصبی حسی و ریشه‌های قدامی آن از تارهای عصبی حرکتی تشکیل شده است و قطع شدن آنها به ترتیب باعث ایجاد بی‌حسی یا فلج در اندامهای وابسته میشود. گانگلیونهادر مسیر هر یک از ریشه‌های خلفی در نزدیکی نخاع یک برجستگی به نام عقده نخاعی Spinal ganglion وجود دارد. نخاع در دو ناحیه از طول خود قطر بیشتری دارد. یکی در ناحیه گردن که از چهارمین مهره گردنی تا اولین مهره پشتی است و برجستگی گردنی خوانده میشود و اعصابی که به گردن و دستها می‌روند از آن ریشه می‌گیرند. دیگری در ناحیه کمر که از دهمین مهره پشتی تا اولین مهره کمری ادامه می‌یابد و برجستگی کمری نام دارد و اعصاب پاها از آن ریشه می‌گیرند. مخروط نخاعیانتهای نخاع یعنی بخشی که مجاور مهره‌های اول و دوم کمری قرار دارد به تدریج باریک میشود و مخروط نخاعی (Conus medullaris) نامیده میشود. مخروط نخاعی بوسیله یک رشته پیوندی در انتهای ستون مهره‌ها به استخوان دنبالچه‌ای چسبیده است.
ماده سفید و خاکستریدر مقطع نخاع ، ماده خاکستری که در وسط ماده سفید قرار دارد، تقریبا به شکل حرف H به نظر می‌رسد. یعنی دارای دو نیمه جانبی است که بوسیله یک بخش رابط به یکدیگر مربوطند. رنگ خاکستری این بخش نشانه فقدان میلین و وجود اجسام سلولی نورونها در آن است. در وسط ماده خاکستری مجرای مرکزی نخاع قرار دارد. قطر این مجرا در انتهای نخاع ، یعنی در ناحیه مخروط نخاعی بیشتر است. ماده خاکستری در دو طرف مجرای مرکزی نخاع به دو نیمه قدامی و خلفی تقسیم میشود که به ترتیب شاخهای قدامی و شاخهای خلفی ، نامیده می‌شوند. پرده‌های نخاعسخت شامهپرده سختی است متشکل از بافت همبندی متراکم که سطح خارجی آن در مجاورت پریوست استخوانها قرار گرفته است. در نخاع ، سخت شامه بوسیله فضایی به نام فضای اپیرورال از پریوست جدا شده و اتصال آن به پریوست محدود به یک سری لیگامان موسوم به لیگامانهای دندانه‌ای است. فضای اپیرورال محتوی شبکه وریدی ، بافت همبند شل و بافت چربی است. عنکبوتیهپرده ظریفی است از الیاف کلاژن و الاستیک که فاقد رگهای خونی است. قسمتی از عنکبوتیه که در مجاورت سخت شامه قرار دارد به صورت پرده‌ای صاف میباشد که توسط استطاله‌های ظریفی شبیه تارهای عنکبوت با نرم شامه مرتبط می‌گردد. فضای موجود بین این استطاله‌ها فضای زیر عنکبوتیه را تشکیل می‌دهند که حاوی مایع مغزی نخاعی و محل عبور رگهای خونی است. عنکبوتیه در همه جا توسط سلولهای پهن و سنگفرشی پوشیده شده است. نرم شامهلایه ظریفی از بافت همبند شل و پر عروق میباشد که عمدتا از الیاف کلاژن و الاستیک تشکیل شده و بوسیله سلولهای پوششی پهن و سنگفرشی پوشیده شده است. اگر چه نرم شامه در مجاورت نزدیک بافت عصبی قرار گرفته ، ولی بوسیله زواید سلولهای گلیال از بافت عصبی جدا شده و در تماس مستقیم با آن نمی‌باشد. این پرده ظریف در تمام چینهای بافت عصبی مرکزی نفوذ کرده و همراه با رگهای خونی به درون بافت عصبی نیز راه می‌یابد. مایع مغزی نخاعی (CSF)سیستم عصبی مرکزی در درون مایعی به نام مایع مغزی نخاعی قرار گرفته که این مایع هم به عنوان یک ضربه گیر ، سیستم عصبی مرکزی را در مقابل ضربات مکانیکی حفظ می‌نماید و هم برای فعالیتهای متابولیکی آن ضروری است. حجم این مایع که عمدتا از رگهای خونی شبکه کروئید و به مقدار کمتر از عروق نرم شامه و بافت مغزی نشات میگیرد، بین 80 تا 150 میلی‌لیتر متغیر میباشد. مقدار مایع مغزی نخاعی در شرایط مننژیت افزایش می‌یابد. با برداشت مایع مغزی نخاعی و تجزیه آن می‌توان به عامل ایجاد کننده مننژیت پی‌برد. سد خونی مغزیتزریق مواد رنگی به دستگاه گردش خون نشان میدهد که مواد رنگی در همه بافتها غیر از سیستم عصبی مرکزی قابل ردیابی است. این امر بیانگر نوعی سد بین خون و سیستم عصبی مرکزی میباشد که اصطلاحا سد خونی مغزی نام گرفته است.
ساختمان تشریحی ماده خاکستری نخاعشاخ پشتی ماده خاکستریشاخ پشتی ماده خاکستری یک ناحیه حسی است که نورونهای حسی موجود در آن بوسیله سیناپس با رشته‌های حسی وارده به آن اطلاعات دریافت شده از محیط را به سایر قسمتهای نخاع و یا مراکز بالاتر منتقل می‌کنند. رشته‌های حسی وارده به شاخ پشتی ، در واقع آکسون نورونهای حسی موجود در گانگلیونهای نخاعی هستند، که از طریق ریشه‌های پشتی وارد نخاع می‌گردند. شاخ شکمی ماده خاکستریشاخ شکمی ماده خاکستری ، در مقایسه با شاخ پشتی یک ناحیه حرکتی میباشد که حاوی جسم سلولی نورونهای حرکتی سوماتیک است و آکسون آنها از طریق ریشه‌های قدامی نخاع را ترک کرده و به ارگانهای عامل ختم می‌گردند. شاخ جانبیجسم سلولی نورونهای اتونوم در ناحیه میانی ماده خاکستری و قسمتی به نام شاخ جانبی قرار گرفته که آکسون آنها همراه با آکسون نورونهای حرکتی سوماتیک از طریق ریشه‌های شکمی ، نخاع را ترک کرده و در گانگلیونهای اتونوم با نورونهای پس گانگلیونی سیناپس می‌یابند. از نظر هیستولوژیک ، شاخهای پشتی و شکمی حاوی سلولهای گلیال و جسم سلولی نورونها میباشند. ولی جسم سلولی موجود در شاخهای پشتی مدور ، کوچک و جسم سلولی موجود در شاخهای شکمی از نوع چند وجهی و بزرگ میباشد. از طرف دیگر ، شاخهای پشتی باریک و بلند و شاخهای شکمی ، پهن و کوتاه میباشند. ساختمان تشریحی ماده سفید نخاعماده سفید نخاع از رشته‌های میلین‌دار و بدون میلین و سلولهای گلیال تشکیل شده‌اند، که دارای شیار باریک در قسمت خلفی ، به نام شیار میانی - خلفی و یک شیار نسبتا عریض و حاوی نرم شامه در قسمت قدامی به نام شیار میانی قدامی میباشد. ماده سفید را در حد فاصل شاخهای پشتی ستونهای خلفی ، در طرفین قسمت میانی ماده خاکستری ستونهای جانبی و در مجاورت شاخهای شکمی ، ستونهای قدامی می‌نامند. انعکاسهای نخاعینخاع علاوه بر نقشی که در انتقال پیامهای عصبی به سطوح بالاتر و پایین‌تر دارد، خود مرکز عصبی اعمال بسیاری است که بدون نیاز به پیامهای مغزی صورت می‌گیرند. این اعمال انعکاسها یا بازتابهای نخاعی هستند که به واسطه یک مسیر عصبی بنام قوس نخاعی انجام می‌شوند. ساده‌ترین قوس نخاعی که در انعکاسهای تک سیناپسی دیده میشود شامل یک نورون حسی و یک نورون حرکتی است که در نخاع با یکدیگر سیناپس می‌کنند. ولی اغلب انعکاسها از نوع چند سیناپسی است که در مسیر عصبی یک یا چند نورون رابط در بین نورونهای حسی و حرکتی وجود دارد.
پنج شنبه 23 تير 1398برچسب:, :: 9:40 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل
ضايعه نخاعي چيست؟ براي فهم بهتر ضايعه نخاعي ,دانستن مطالب آسان راجع به آناتومي ستون فقرات ونخاع بسيار ضروري است.در اين قسمت خلاصه اي از آناتومي نخاع بيان مي شود. آناتومي ستون فقرات ستون مهره ها از قاعده جمجمه شروع شده ودر تمامي طول گردن ,تنه ,ناحيه كمري وخاجي امتداد دارد.اين ستون شامل 26 مهره به شرح زير مي باشد:7 مهره گردني ,12 مهره سينه اي , 5مهره كمري ,6 مهره خاجي و دنبالچه اي كه توسط بافت غضروفي ,رباط ها وعضلات به هم اتصال دارند .اين مجموعه ستون انعطاف پذيري را براي ثبات وحركت انسان ايجاد كرده است.نخاع كه بخشي از سيستم عصبي مركزي مي باشد در ميان اين ستون جاي گرفته و توسط آن محافظت ميشود.
آناتومي نخاع نخاع در تمامي طول ستون فقرات امتداد ندارد بنابر اين تفاوت مشخصي در طول ستون فقرات وطول نخاع وجود دارد . علت اين امر به دليل تمام شدن نخاع در مرز بين مهره اول و دوم كمري مي باشد,ازاين به بعد نخاع به صورت ميله در داخل ستون فقرات وجود ندارد و به جاي آن شبكه اي نسبتا" فشرده اي از ريشه هاي نخاعي از سوراخ هاي بين مهره اي خارج مي شود به علت شبيه بودن اين رشته ها به دم اسب از آن تحت عنوان دم اسب در ساختمان نخاع نام مي برند .
همانطور كه ذكر شد ,نخاع به صورت ميله اي درميان ستون فقرات جاي دارد.طول نخاع دربالغين 45 سانتي متر مي باشد كه همراه با رشته هاي آن همچون شبكه تلفني سيستم عصبي مركزي را به قسمت هاي مختلف مرتبط مي كند. بسته به محل ضايعه نخاعي ,ارتباط نواحي پايين تر از منطقه آسيب ديده با مغز مختل ميشود ومانند شبكه تلفني كه خراب شده وديگر پيامي را از هيچ سو مخابره نمي كند عمل مي نمايد.در اين حال انتقال كليه فرامين از نواحي بالاي ضايعه متوقف ميشود و درنهايت منجر به از بين رفتن كليه حس ها چون گرما ,سرما,درد و ساير حس ها نظير حس وضعيت بدن انسان وحركت ونيز اختلال دراعمال وحركات ارادي عضلات مي گردد.از طرف ديگر اعصاب باقيمانده در زير ناحيه ضايعه ديده بطور خودكار وبدون كنترل ,فراميني را به اندامهاي مختلف صادر مي كنند كه نهايتاً باعث ايجاد رفلكس هاي غير طبيعي واختلال در عملكرد روده ها و مثانه ميشود .
انواع ضايعات نخاعي
جمعه 24 تير 1390برچسب:, :: 10:27 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل دارویی کمکی برای بهبودی زخم بستر شرکت یوروویتال المان یک نوع کپسول ویتامین سی همراه به زینک زمان خوردن ماست ماست را در این زمان بخورید تا کلسیم بیشتری جذب شود!!
در مورد باقالا مصرف این خوراکی از ابتلا به پوكی استخوان جلوگیری می‌كند تکنیک جدید محقق ایرانی دانشمند و فوق دکترای بیوپزشکی ایرانی دانشگاه میشیگان با ابداع میکروالکترودهایی آغشته به پلیمری رسانا موفق شد میزان دریافت سیگنال های نورونی را در مغز بهبود بخشد تا به این شکل بتواند درمانی جدید برای بهبود بیماران مبتلا به آسیب های نخاعی یا نورونی ارائه کند. به گزارش مهر، دانشمند ایرانی دانشگاه میشیگان میکروالکترودهای قابل نصبی (کاشتنی) مخصوص مغز را ارائه کرده است که می تواند به میزان دریافت سیگنال های نورونی بیفزاید. این یافته می تواند به تدریج منجر به ارائه درمان های موثرتر اختلالات نورونی مانند پارکینسون، صرع و فلج شود.محمدرضا عبیدیان این میکروالکترودهای کوچک را به پلیمری به نام PEDOT آغشته کرده است، پلیمری زیستی و مقاوم و رسانا متشکل از نانو تیوب ها که در جذب سیگنال های نورونی نسبت به تراشه های فلزی معمولی از خود توانایی بیشتری نشان داده است.
جمعه 24 تير 1390برچسب:, :: 10:15 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل
نگاهی کلی بر نحوه گوارش
در دهان، غذا خرد شده و با بزاق دهان مخلوط می گردد. اين مسئله باعث می شود که غذا برای گوارش آماده شود و بلعيدن آن نيز آسانتر گردد. مری لوله عضلانی بلندی است که غذارا به سمت پائين و به داخل معده هل می دهد. حرکات موجی شکل ماهيچه ها که غذا را در طول دستگاه گوارش به جلو می راند پريستا لسيس ( Peristalsis) ناميده می شود. معده با حرکات چرخشی خود غذا را به يک شبه مايع تبديل می کند و آن را به داخل روده حرکت می دهد. اولين بخش روده ، روده کوچک است. بعضی از مواد مغذی در معده جذب می شوند، ولی عمده جذب مواد مغذی در روده کوچک انجام می شود. عروق خونی ريز موجود در روده ذرات غذايی هضم شده (مواد مغذی ) را جذب نموده و سپس در سرتاسر بدن پخش می نمایند. برخی از مواد غذايی نظير فيبر نمی توانند در بدن جذب گردند. اين قبيل ذرات غير قابل جذب ،به داخل روده بزرگ رانده می شوند. انجام فرآيند گوارش نيازمند مقدار زيادی آب است. در روده بزرگ، آب بوسيله بدن جذب می شود و باقیمانده مواد زائد نیزمدفوع را تشکيل می دهند. مدفوع در روده بزرگ تجمع پيدا می کند ،تا زمانيکه طی حرکات پريستالسيس وارد راست روده شده و از آنجا به خارج از بدن دفع می گردد. گروههای غذايی غذای روزانه هرفرد، حداقل بايستی شامل مواد زير باشد: گروه گوشت، ماهی و پرندگان · مصرف دو تا سه وعده در روز، و در مجموع حدودا" به میزان 5 تا 7 اونس ( 141 تا 198 گرم ) در روز کافی است. · اين گروه غذايی ،پروتئين، روی و آهن موردنیازبدن را تامين می کند. · بهتراست که برشهای بدون چربی گوشت را انتخاب کنيد و پوست مرغ را نیزجدا نمائيد. · بهتراست که اين گروه از مواد غذايی را پخته، آب پز و يا برشته کنيدو ازسرخ کردن آنها درون چربيهائی مثل روغن، کره، مارگارين، چربیهای حيوانی، روغنهای تردکننده وازاین قبیل خودداری نمائید. گوشت ها و مواد غذايی که پروتئين بالائی دارند: عبارتنداز گوشت گاو ، گوساله ، گوشت بره . لوبيای خشک ، گوشت پرندگان، کره ی بادام زمينی،گوشت ماهی و غذاهای دريايی، انواع آجيل وخشکبار، تخم مرغ، سفيده تخم مرغ، پنير، تخم مرغ هم زده مصرف گوشت های با چربی زياد را محدود کنيد. از جمله : · انواع گوشت های چربی دار · انواع پنير های چرب ( از جمله چيدار و غيره ) · گوشت سوسيس ( تمام انواع آن ) ،هات داگ ( تمام انواع آن ) گروه ميوه و سبزيجات · 5 تا 6 وعده در روز ميوه مصرف کنيد. · هر وعده سبزی شامل نصف فنجان سبزيجات پخته و يا يک فنجان سبزی خام است. · هر وعده ميوه شامل يک قطعه متوسط از ميوه جاتی نظير سيب، گلابی و پرتقال،نصف موز يا گريپ فروت،4/3 فنجان توت،يک فنجان هندوانه يا خربزه،ویا2/1 فنجان آب ميوه می باشد. · اين گروه از مواد غذايی ويتامين ها، مواد معدنی و فيبرموردنیازبدن را تامين مي کند. · بهتر است که تا حد امکان نوع تازه ی این مواد انتخاب شوند ،در صورت عدم امکان از مواد منجمد استفاده گردد. · مطمئن شويد که يکی از سبزيجات سبز و زرد که حاوی ويتامين آ هستند را حتما"مصرف کرده باشيد. · موادی که حاوی ويتامين C زيادی هستند ازجمله مرکبات، توت فرنگی، گوجه فرنگی و يا کلم بروکلی را بطور روزانه مصرف نمائيد. گروه شير و لبنيات · دو يا سه وعده در روز از فرآورده های لبنی يا ساير غذاهايی که از شير تهيه می شوند، را مصرف نمائيد. · هر وعده معادل يک فنجان است. · اين گروه ازمواد غذايی ،پروتئين، کلسيم و ويتامينهای D, B, A را تامين مي کنند. البته افراد نخاعی ممکن است نسبت به مصرف کلسيم و سنگهای کليوی نگرانی داشته باشند و تمايل دارند که مصرف لبنيات را در جيره غذايی خود محدود و يا قطع کنند. ولی اين کار توصيه نمی شود.بطورکلی مقدار زيادی از کلسيم بدن در نتيجه ی بی تحرکی و طی فرآيندهای طبيعی مربوط به دفع کلسيم که ناشی از فقدان تحمل وزن بدن روی استخوان است، از استخوانها دفع می گردد. بنابراين مهم است که وعده های توصيه شده در مورد لبنيات و فرآورده های غنی از کلسيم را حتما"مصرف نمائيد. ( علاوه بر فراورده های لبنی، کنسروهای ساردين و سالمون نيز منبعی خوبی از کلسيم محسوب می شوند. ) · تو صیه می شود که از فرآورده های لبنی کم چرب و يا شير کم چرب استفاده نمائيد تا ميزان مصرف کالری و چربی شما کمتر شود. انواع شير انواع شیروفراورده های آن عبارتنداز:شيرهای غنی شده، شيرهای 1درصد و 2درصد ، شير کم چرب يا بدون چربی ،سرشير، بستنی، ، پنير، دسر پودينگ ( که حاوی آرد برنج و تخم مرغ است شبيه فرنی ) ،فرنی، ماست. گروه نان و غلات · روزانه 6 تا 11 وعده ازنان و محصولات غلات مصرف نمائيد. · اين گروه ازموادغذائی ويتامينهای گروه B و فيبر مورد نياز بدن را فراهم می کند. · سعی کنید نانهای تهيه شده از جوکامل و يا غنی شده و يا غلات پرک نشده استفاده نمائيد. انواع نان و غذاهای نشاسته ای انواع آن شامل: نان ها ( همه نوع آن ) ، انواع بيسکویت ها و کلوچه،کيک های ميوه ( مثل پای سيب) و کراکر، انواع ماکارونی، انواع غلات ( گرم يا سرد ) ، ذرت و غذاهای تهيه شده با آرد ذرت، برنج و فرآورده های حاصل از آن. سيب زمينی وانواع، چيپس ، انواع لويبا و حبوبات خشک و پخته شده . گروه چربی · سه تا چهار وعده در روز، و درهر وعده يک قاشق چايخوری از گروه مواد چربی استفاده کنيد. · اين گروه، کالری و ويتامين های K,D,E,A موردنیازبدن را فراهم می کند. · چربيهای جامد نظير کره و مارگارين دارای مقدار زيادی از چربيهای اشباع شده هستند ومی توانند باعث افزايش کلسترول خون شما شوند. بنابراين بهتر است که از چربيهای مايع نظير روغن های مايع استفاده کنيد و بطور کلی مقدار کل چربی مصرفی خود را محدود نمائيد. انواع غذاهائی که حاوی مقدارزیادی چربی هستند: انواع گوشتهای پرورده و نمک زده، گوشتهای دودی، انواع کالباس ،دنبه، پوست پرندگان، آواکادو، انواع روغن، کره، مارگارين ، انواع زيتون، ، انواع مواد روغنی و افزودنيهای تردکننده گوشت، مايونز، انواع چاشنی سالاد، پنير خامه ای، انواع خامه، انواع آجيل و تخمه. "همواره سعی کنید فرآورده های بدون چربی يا کم چرب را انتخاب کنيد تا مقدار چربی مخصوصا" چربی های اشباع شده وعده های غذايی شما کاهش پيدا کند". مواد مغذی که اهمیت خاصی دارند
پروتئین بطورکلی بعد از بروز آسيب نخاعی، نياز شما به پروتئين ممکن است بيشتر شود. مصرف پروتئين ،به اندازه کافی به حفظ سلامتی کمک کرده و از آسيب پوست و عفونت ها جلوگيری می نمايد. ãفهرست خلاصه ای که درزیر ارائه شده کمک می کند تا شما بتوانید ميزان مصرف پروتئين خود را اندازه گيری کنيد. (ارقام تقريبی هستند ).  یک اونس برابر است با 35/28 گرم و یک شانزدهم پوند. غذاهای حاوی پروتئين زياد و چربی کم گوشت گوساله کباب شده، گوشت استيک کبابی، ماهی پخته شده ، مرغ پخته شده، گوشت بوقلمون، تخم مرغ مخلوط ،شيرکم لاکتوز، شيرکم چرب 1درصد و 2درصد ،ماست ( معمولی و کم چرب )، پنيرهای روستايی، پنير سوئيسی، نخود، سالاد تن و جوجه، لوبيا قرمز، فرنی، ماست چرخ کرده فيبر فيبر چيست ؟ فيبر بخشی از گياهان است که در بدن انسان نمی تواند هضم شود. وبطورکلی به دو نوع اصلی تقسیم می شود: 1) فيبرهای غير قابل حل: معمولا" انواعی از فيبر هستند که بعنوان مواد خوراکی سبوس دار مطرح می باشند و در واقع بخشهای چوبی يا ساختمان گياهان را شامل می شوند نظير پوست ميوه جات و سبزيجات، پوسته خارجی ( سبوس ) دانه گندم . 2) فيبرهای قابل حل :موادی هستند که غير قابل حل در آب بوده و در آب به شکل لعاب غلیظ درمی آیند. حبوبات، آردجو، انواع گل کلم و مرکبات همگی دارای فيبرهای قابل حل هستند .بخصوص سبوس جو منبع بسيار خوبی ازاین نوع فيبرها محسوب می گردد. چرا فيبر برای بدن مفيد است؟ فيبرهای غير قابل حل، معمولا" باعث تسريع عبور مواد از دستگاه گوارش مي شوند،در حالی که فيبرهای قابل حل ،اغلب سبب کندی عبور مواد مي گردند. ولی از آنجائی که هر دو نوع فيبر آب را جذب می کنند، هر دو باعث نرمی و حجيم شدن مدفوع شده و مانع يبوست می شوند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهند فيبرهای قابل حل می توانند در کاهش ميزان کلسترول خون موثر باشند. بطورکلی فيبرهای غيرقابل حل در پيشگيری و درمان يبوست مفيد هستند. چه غذاهايی حاوی فيبر هستند؟ حبوبات : يکی از بهترين منابع برای هر دو نوع فيبر (قابل حل و غير قابل حل )محسوب مي شوند. يک وعده شامل 2/1 فنجان از انواع حبوبات پخته مثل لوبيا قرمز، لوبيای چشم بلبلی، و انواع دیگر لوبيا در حدود 4 تا 7 گرم فيبر دارند، که تقريبا" نيمی از آن قابل حل است. سبوس : سبوس گندم تقريبا" بطور کامل غيرقابل حل است و برای برطرف کردن يبوست عالی می باشد. سبوس در تمامی فرآورده های حاصل از گندم سبوس دار يافت می شود. سبوس جو نيز حاوی مقدار زيادی فيبر است بطوری که بيش از نيمی از آن قابل حل می باشد. ميوه جات: معمولا" مصرف ميوه ها با پوست سالم آنها توصيه می شود. بطور کلی ميوه جات منبع بسيار عالی از فيبرهای غير قابل حل هستند. به علاوه ، بيش از نيمی از فيبر موجود در سيب، هلو، آلو، موز و مرکبات قابل حل است. غلات کامل(باپوست) :تا حد امکان حبوبات سبوس دار، نان و کراکرهای تهيه شده از غلات کامل مصرف نمائيد. برنج قهوه ای يا برنج وحشی نيز فيبر ( عمدتا" غيرقابل حل ) زيادی دارند و موجب تنوع وعده غذايی می شوند. سبزيجات : تمامی سبزيجات که به رژيم غذايی افزوده می شوند تا حدی دارای فيبرهای غيرقابل حل هستند. کلم بروکلی، هويج خام و گل کلم، منابع غنی از فيبرهای قابل حل می باشند. ذرت بو داده :يک ماده غذايی عالی و کم کالری ( موقعی که بدون کره و مواد روغنی تهيه شده باشد) حاوی فيبر به حساب می آيد. چگونه می توان فيبر را به رژیم غذايی اضافه کرد؟ فيبر بايستی به تدريج به رژیم غذائی اضافه شود. افزايش سريع و مقدار خيلی زياد فيبر می تواند باعث ايجاد اسهال ، نفخ و گرفتگی روده ها شود. بايدسعی گردد از منابع متنوع فيبر استفاده شود. ميوه ها، سبزيجات و غلات مختلف مصرف کنيد تا کمک کند که انواع مواد مغذی مورد نیاز بدن شما تامين گردد. همراه با مصرف فیبر بايد مقدار زيادی آب بنوشيد. چراکه فيّبر مقدار زيادی آب جذب می کند. در واقع رژيم غذايی غنی از فيبر در صورتی مي تواند يبوست را از بين ببرد که با مصرف مقدار فراوان آب همراه باشد. موادغذائی که حاوی فيبرزیادی هستند: سبزيجات تازه ،انواع ميوه ها با پوست، حبوبات سبوس دار، جوی سبوس دار ( جو کامل ) ، انواع آجيل و خشکبار ، بادام زمينی، ميوه های خشک، نخود و لوبيای خشک و کنسرو شده ،سالاد سبوس يا کلوچه های تهيه شده از گندم سبوس دار،سيب زمينی با پوست، رشته فرنگی تهيه شده از گندم سبوس دار، نان های تهيه شده از گندم سبوس دار، ذرت بو داده ، بيسکويت های کراکر. مايعات
بعد از ضايعه نخاعی نيازبدن به مايعات افزايش پيدا می کند ،به خصوص موقعی که سعی در بهبود زخمها داشته باشيم. از آنجا که بهبودی و حفظ عملکرد بدن نيازمند مايعات است،کاهش مايعات بدن منجر به کندتر شدن فرآيند بهبودی خواهد شد. بنابراین اطمينان حاصل کنيد که روزانه حداقل 10 تا 12 فنجان از نوشيدنی های مختلف( بدون کافئين) نوشيده باشيد. اگر به هر دليلی برای نوشيدن مايعات محدوديت دارید، لازم است که با گروه توانبخشی خودتان صحبت کنيد، تا آنچه که با نيازهای شما مطابقت دارد، را تعيين نمايند. انتخاب نوشيدنی (بدون کافئين) نوشيدنی های بدون قند و کالری از جمله آب ، تمامی نوشابه های رژيمی،لیموناد ، آب معدنی های بدون قند ، چای سرد بدون قند، چای کم رنگ. جهت اطلاع از میزان کالري موجود در نوشیدنیها به جدول زير توجه نمائيد.  بخاطر داشته باشيد که : نوشيدن نوشابه های کافئين دار باعث می شود که با مصرف آنها ،بدن مقدار زيادی از مايعات را از دست دهد. بنابراین همیشه به رنگ ادرارتان توجه داشته باشيد(زرد کمرنگ ايده آل است ) ،زيرا به شما کمک می کند که بفهميدآیا به اندازه کافی مايعات مصرف کرده ايد يا خير. بعضی از موادغذائی نظير بستنی ، بستنی یخی ، آب يخ، آب هندوانه و انواع ژله ها و ماست چرخ کرده می توانند بعنوان نوشيدنی محسوب شوند ،زيرا حاوی مقدار خيلی زيادی (2/1 فنجان از آنها تقريبا" معادل 4 اونس )آب هستند. در ماههای گرم تابستان، نياز به مصرف مايعات بيشتر می شود ،زيرا مقدار زيادی از آب بدن شما از طريق تعريق کاسته می شود. نوشيدنی های الکتروليت دار نظير نوشابه های انرژی زا ضرورت ندارد و حتی مفيد هم نيستند. مگر اينکه پزشک شما مصرف آنها را مجازتشخیص دهد. هنوز هم برای بيشتر افراد، آب به عنوان بهترين گزينه محسوب می شود. بررسی وضعيت تغذيه و مشاوره
کنترل وضعیت غذائی تمامی بيماران نخاعی بايد از نظر تغذيه بوسيله متخصصين يا برنامه ريزان اين رشته تحت نظر قرار داشته باشند. معمولا"مشاوران تغذيه نتايج حاصله از بررسي ها و آزمايشات مربوطه را درخواست می کنند. بطور کلی، افراد نخاعی بايستی در هر روز 5/2 تا 3 ليتر مايعات مصرف نمايند.اما بسياری از افراد از اين موضوع بی اطلاعند که نوشابه هايی نظير آب ميوه و نوشابه های گازدار معمولی حاوی مقدار قابل توجهی قند و کالری هستندو مصرف زياد آنها به آسانی و ناخواسته باعث اضافه وزن می شود. بنابراين، عمده مايعات مصرفی بيماران نخاعی را بايستی آب و ساير نوشيدنی های بدون قند و کافئين تشکيل دهد. معيارهاي مورد استفاده جهت تعیین نیاز به انجام مشاوره تغذيه ،از این قرارند : 1. اشکال در صرف غذا از طريق خوراکی به دلايل مختلف از جمله : افسردگی، اختلال در بلع ( مشکل قورت دادن ) يا ناهنجاريهای گوناگون . 2. چنانچه آلبومين ( که شاخص مقدار پروتئين در بدن فرد است)کمتر از 2/3 ميلی گرم بر پوند ( mg/dl )باشد. 3. اشکال در جويدن و قورت دادن غذا 4. کاهش وزن ناخواسته ای که جديدا" ايجاد شده باشد. 5. چنانچه وزن بدن کمتر از 90درصد يا بيشتر از 120درصداز وزن ايده آل افراد نخاعی باشد. 6. نياز به آموزش های تغذيه ای 7. تغذيه از طريق لوله ( TPN ) ارزيابی رژیم غذائی هر يک از اعضای گروه درمانی می توانند توصيه های لازم را به بیمار ارائه دهند و يا قادرند شرايط را طوری تسهيل کنند که بتواند با پزشکان، مشاوره نمائيد. تمامی کسانی که دستورات غذايی را از پزشک خود دريافت مي دارند، بوسيله متخصصين تغذيه يا برنامه ريزان رژيم غذايی تحت ارزيابی کامل قرار می گيرند. مشاوره های تغذيه در باره موضوعات زير ارائه می شوند: 1. ارزيابی وضعيت عادی وفعلی مصرف غذا که از طريق دهان وارد بدن می شود. 2. ارزيابی وزن فعلی و معمول بدن فرد 3. برآوردمقدار نياز بیمار به پروتئين، کالری و مايعات 4. ارائه دستور غذايی متناسب با وضعيت فرد و يا وضع مصرف غذا از طريق لوله و ارائه توصيه های لازم جهت تغييرات تعيين شده 5. ارزيابی نيازهای آموزشی و ارائه دستورالعمل های مختص افراد دستورات غذايی رژيم های غذايی بر اساس نياز بيماران و بطور اختصاصی برای هرفرد تعيين می شوند، تا در طول مدت برنامه توانبخشی ،مواد غذايی مورد نيازبدن را به حد کافی فراهم آورند. الگوهايی بصورت کلیات و در قالب طرح جهت اصلاح وضعيت تغذيه افراد با اهداف درمانی وبصورت کتابچه های راهنما توسط بيمارستان دانشگاه توماس جفرسون ارائه شده است. اين کتابچه ها در تمامی مراکز پرستاری و همچنين در کلينيک های تغذيه و مراکز توليد مواد غذايی يافت می شوند.اما بایدبيماران ترغيب شوند که همواره از دستورات غذايی منحصر به خود استفاده نمايند. نظارت بر وضعيت غذايی افرادنخاعی ميزان مصرف غذا از طريق دهان ، کفايت آن و رژيم غذايی تجويز شده بايد بطور منظم تحت نظر قرار داشته باشند. مقدار کالری مورد نياز وخاص هر فرد باید بوسيله کارشناسان و متخصصين تغذيه و برنامه ريزان غذايی تعیین شود.دراین راستا پرستاران بخش مربوطه، ميزان غذای مصرفی روزانه بيماران را ثبت می کنند و متخصصين و کارشناسان تغذيه ميزان کالری، پروتئين و مصرف مايعات هر بيمار را محاسبه و ارزيابی می نمايند. يکسری برنامه های آموزشی ويژه افراد نخاعی و کلاسهای تغذيه نیز جهت اطلاع یافتن ازتغذيه مناسب و حفظ وزن ايده آل بدن، سازماندهی شده که بر اهميت استفاده از پروتئين، عدم مصرف چربی، کلسترول، کافئين و کالری بيش از حد تاکيد دارند. مشاوره باکارکنان ارزيابی های مربوط به وضعيت تغذيه و آموزش های مرتبط با رژيم اختصاصی افراد، تنها از طريق مشاوره صورت می گيرند. متخصصين تغذيه شاغل در مراکزوطراحان برنامه های غذايی با مشارکت و همکاری پرستاران و سایرکادردرمانی، همگی در تنظيم برنامه های مربوط به مراقبت تغذيه دخالت دارند. منبع: مقاله: " تغذیه در افراد دچار آسيب نخاعی" – مترجم: مهندس عباس کاشي
پنج شنبه 23 تير 1390برچسب:, :: 10:44 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل يشتر مردم برای يکی از اين موارد ورزش می کنند: افزايش انعطاف ، بهبود وضعيت تنفسی ، افزايش قدرت و بهبود ظاهر بدن . با اين اوصاف آسيب نخاعی رسيدن به هر کدام و يا تمام اين اهداف را مشکل می سازد ، البته نيازی نيست که يکی يا تمام اهداف به طور کامل به دست بيايند. پنج شنبه 23 تير 1390برچسب:, :: 10:23 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل زخم بستر یا زخم فشاری نواحی از پوست گسیخته هستند که در افراد زیر بروز می کند. - بستری طولانی مدت در تخت - ناتوانی در حرکت به مدت کوتاه به ویژه در بیماران عروق خونی یا عصبی - استفاده از ویلچر یا صندلی کنار تخت زخم بستری در نقاطی از بدن که فشار وزن بدن بیمار را تحمل می کند دیده می شود. در بیماران بستری در تخت، زخم بستر به طور شایع در لگن، ستون مهره ها، قسمت تحتانی کمر، شانه ها، آرنج و سرین ها دیده می شود. در بیمارانی که ویلچر استفاده می کنند زخم بستر در پائین کمر،کفل و پاها دیده می شود. این فشار موقتی جریان خون پوست را متوقف می نماید که در نتیجه سلولهای پوستی صدمه دیده و می میرند. با برداشتن فشار جریان خونرسانی به پوست بهبود یافته و پوست علائم و نشانه های صدمه را نشان می دهد. در آغاز ممکن است زخم بستر فقط یک لکه قرمز پوستی باشد. اگر این لکه پوستی از فشار مضاعف محافظت نگردد ، قرمزی سریعاً به تاول و زخم باز تبدیل می گردد. در موارد شدید، ممکن است کل ضخامت پوستی درگیر شود و با ایجاد یک زخم عمیق پوستی عضلات یا استخوان ها نمایان شوند، عضلات نسبت به پوست بیشتر در معرض صدمات ناشی از فشار بر پوست می باشند. این بدین معنا است که صدمه خفیف پوستی ممکن است یک صدمه شدید عضلانی را زیر خود مخفی نماید. برای ایجاد زخم بستر نیاز به یک فشار شدید نیست. فشار کمتر از 25 در صد که فشار تشک نرمال است می تواند منجر به زخم بستر شود. در حالت طبیعی پوست ما توسط حرکت های مداوم حتی هنگام خواب از زخم بستر محافظت می شود. اگر چه فشار مداوم بر پوست شایعترین علت زخم بستر است دیگر دلایل عبارتند از : - نیروهای برنده و مالشی: نیروهای برنده و مالشی باعث کشیدگی پوست و گرفتگی در جریان خون پوستی می گردد و نهایتاً منجر به گردش خون ضعیف پوستی می گردد. در یک فرد بستری در تختخواب به علت کشیده شدن برروی تخت این نیروهای برنده و مالشی باعث تخریب پوستی می شود. این شرایط هنگامی که سرتخت بیش از 30 درجه بالا بیاید نیز رخ می دهد.این فشارها بیشتر بر نواحی تحتانی کمر و انتهای بدن اعمال می گردد. - رطوبت : رطوبت ناشی از تعریق ، ادرار و مدفوع پوست را نازک و مستعد صدمات ناشی از فشار می نماید. به این علت، افرادی که مبتلا به بی اختیاری هستند مستعد زخم بستر پیشرونده می باشند. - کاهش حرکات : افرادی که خود را بدون کمک حرکت می دهند در خطر کمتری برای ایجاد زخم بستر قرار دارند زیرا به صورت دوره ای نیروی وزن خود را تغییر می دهند. زخم بستری در افراد زیر شایعتر می باشد: - فرد مبتلا به فلج عضلانی، در این نقاهت طولانی بعد از جراحی، درمان طولانی مدت در بخش مراقبت های ویژه ناتوانی در اثر التهاب مفاصل،سکته یا مشکل عصبی نظیر مولتیپل اسکروزیس(MS) - کاهش حس : در کسانی که به صدمات طناب نخاعی و دیگر مشکلات عصبی منجر به کاهش حس درد مبتلا هستند.در این بیماران جریان خون پوستی حتی قبل از فشار پوستی مختل می باشد. فرد مبتلا به کم خونی در معرض خطر ابتلا به زخم بستر می باشد و حتی در صورت سالم بودن جریان خون پوست قادر به حمل اکسیژن کافی به سلولهای پوستی نمی باشد. - سوء تغذیه : در افرادی که روزانه به میزان کافی پروتئین ، ویتامین C و E ، کلسیم و روی دریافت نمی کنند احتمال زخم بستر بیشتر است. - سن: در سنین بالاتر از 85 سال و به علت نازک شدن پوست، احتمال ابتلا به زخم بستر بیشتر می شود. با افزایش سن چربی زیر پوستی به سمت مناطق عمقی انتقال می یابد. چربی زیر پوستی نقش محافظتی را در پوست ایفا می نماید. در افرادی که در بیمارستان و یا افردای که در خانه بستری هستند زخم بستر یک مشکل شایع می باشد. زخم بستر منجر به عوارض طبی شدیدی نظیر عفونت خونی و استخوان، التهاب عفونی مفاصل و کارسینوما می گردد .
? علائم زخم بستر با توجه به صدمات پوستی به چهار مرحله تفسیم می شود. مرحله یک : در افراد سفید پوست یا رنگ پریده یک لکه قرمز پوستی ایجاد می گردد که با فشار انگشت محو نمی شود. در افراد با پوست تیره تر لکه پوستی ممکن است قرمز، ارغوانی یا آبی باشد. پوست ممکن است دردناک یا خارش دار شود و یا به نظر گرم ، سرد یا سفت برسد. مرحله دو : در این مرحله تاول، زخم یا بریدگی هایی در ضخامت پوست ایجاد می شوند. مناطق اطراف آن قرمز ارغوانی و همراه با کمی تورم می باشند. مرحله سوم : زخم ها عمیق تر بوده و به بافت نرم تهاجم می نمایند. مرحله چهارم : زخم با توجه به منطقه درگیری، به استخوان ، عضلات ، تاندون یا مفاصل تهاجم می نماید. زخم بستر هدف اولیه برای باکتری می باشد، بنابراین در معرض عفونت قرار دارد، به خصوص هنگامی که زخم با مدفوع یا ادرار فرد بیمار مبتلا بی اختیاری در تماس باشد.
? علائم عفونت زخم بستر - خروج چرک از زخم بستر - بوی نامطبوع زخم - احساس درد، گرما، و افزایش قرمزی در پوست اطراف زخم - تب
? علائم عفونت زخم بستر اکثراً تشخیص بیماری از طریق معاینه پوست به صورت بررسی بروز علائم عفونت در زخم بستر، تست های تشخیصی جهت تعیین تهاجم به عفونت به بافت های نرم ، استخوان ها ، جریان خون و دیگر نقاط ضروری، صورت می گیرد. این آزمایش ها شامل آزمایش خون ، بررسی آزمایشگاهی بافت در ترشحات زخم بستر و تست های رادیولوژیک جهت تشخیص عفونت استخوان می باشند.
? سیر مورد انتظار بیماری فاکتورهای زیادی سیر بیماری را تحت تأثیر قرار می دهند.این فاکتورها عبارتند از: شدت زخم، نوع درمان، سن بیمار، حال عمومی بیمار ، وضعیت تغذیه و توانایی حرکت بیمار. برای مثال در یک فرد پیر نسبتاً سالم ، با وضعیت تغذیه مناسب و دارای توانایی حرکت احتمال بهبود زخم بستری مرحله 2 در مدت 6-1 هفته زیاد است. زخم های عمیق درجه 2 تا درجه 4 بعد از 6 هفته تا 3 ماه بهبود می یابند. 30% از زخم های درجه 2 ، 50 %. از زخم های مرحله 3 و 70 %. از زخم های مرحله 4 بهبود به زمانی بیشتر از 6 ماه نیازمند می باشند. فاکتورهای خطر برای ایجاد زخم بستر عبارتند از : بی اختیاری مدفوع و ادرار ، عدم توانایی حرکت دادن بدن و مشکلات سیستم گردش خون، در این گروه از بیماران درمانی طولانی مدت
? پیشگیری متخصصین سلامتی معتقدند که 50 درصد از زخم های بستر از طریق کاهش فشار موجود در پوست و صدمات پوستی قابل پیشگیری می باشند. روش های پیشگیری از زخم بستر در افراد غیر متحرک عبارتند از:
- کاهش فشارهای پوستی: وضعیت بدن فرد بستری در تخت یا نشسته بر صندلی را هر دو ساعت تغییر دهید. برای بالا بردن بازوها، پاها ،کفل ها و لگن از بالش استفاده نمایید. برای کاهش فشار به کمر و نواحی تحتانی از تشک های آبی یا مرتعش( مواج )استفاده نمایید. - کاهش نیروهای برنده و مالشی : از کشیده شدن بیمار برروی تخت جلوگیری نمایید تا برای مدتی بدن خود را بلند کرده و از تخت جدا نماید . تخت را از ذرات ریز تحریک کننده پوست تمییز نماید و سر تخت را بیش از 30 درجه بلند نکنید. بالشتک هایی را از زیر آرنج بیمار قرار دهید تا فشارها مالشی بر آرنج کاهش یابد. فر بیمار را به ملایمی بشویید و از خاراندن و محکم شستن پوست خودداری نمایید.
- بررسی روزانه پوست فرد بیمار
- پوست بیمار را با مواد شیمیایی تحریک نکنید. از مصرف ضد عفونت های محرک، پراکسید هیدروژن ، محلول های سدی و مواد شیمیایی دیگر در تمییز کردن پوست بیمار پرهیز نمایید. - تشویق بیمار به خوردن مواد غذایی : رژیم غذایی باید شامل انرژی کافی ، پروتئین ، کلسیم ، روی، ویتامین C و E باشد. درصورت عدم همکاری بیمار ممن است پزشک مواد مغذی تکمیلی را توصیه نماید. - تشویق بیمار به نرمش های روزانه : ورزش از طریق افزایش جریان خون روند بهبود زخم را تسرسع می نماید. در بیماران بستری در تخت می توان نرمش های کششی و ایزومتریک را توصیه نمود. - تمییز و خشک نگاه داشتن پوست بیمار: پوست بیمار را با سرم فیزیولوژیک تمییز نمایید و سپس آن را کاملاً خشک نمایید.
? درمان درمان وابسته به مرحله زخم بستر می باشد. ابتدا نواحی پوستی نزدیک به زخم توسط پانسمان ویژه نواحی صدمه دیده باعث تسریع بهبود و جداسازی بافت مرده می گردد. لازم است منطقه وسیعی از بافت مرده از طریق جراحی و داروهای ویژه ای جدا شود.
? پیش آگهی در بسیار از موارد پیش آگهی زخم بستر خوب است. زخم های بستر مرحله 2 طی چند هفته بهبودی می یابند. اگر روش های درمانی در بهبود زخم بستر 3 و 4 مؤثر نبود، اغلب روش های جراحی به کار
ادامه مطلب ... پنج شنبه 23 تير 1390برچسب:, :: 10:18 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل
دلايل زيادی برای غذا خوردن وجود دارد. جدا از جنبه لذتي وارضا شدن ازخوردن ، نوع وروش تغذيه به لحاظ اجتماعی و فرهنگی دارای اهميت بالايي است. غذا مخلوطی از مواد مغذی مي باشد که بدون آنها زنده نخواهيم ماند. مواد مغذی در غذاها حفظ تندرستي وبهداشت بدن، بر اساس جذب مواد مغذی متعادل استوار است. مواد مغذی ، ترکيباتی هستند که بدن جهت انجام فعاليتها به آنها نياز دارد. مهمترين مواد مغذی موجود در غذاها عبارتند از :کربوهيدراتها - انرژی مورد نياز برای انجام فعاليتهايي نظير تنفس، حرکت، تفکر و حفظ درجه حرارت بدن را تامين می کنند.
پروتئين ها - سازنده اصلی ساختمان بدن را تشکيل می دهند. عضلات، پوست ، مو و خون همگی از پروتئين ساخته شده اند ودرواقع پروتئينها برای رشد و بازسازی تمام قسمتهای بدن مورد نياز هستند. چربی ها- منبع متمرکزی برای ذخيره توليد انرژی محسوب مي شوند. ويتامين ها و مواد معدنی- برای تندرستی بدن، ضروری بوده، و تنها به مقدار بسيار ناچيزی در بدن مورد نياز هستند. افزايش يا کاهش مقدار بسيار کمی از آنها می تواند باعث عدم تعادل و بروز بيماری گردد. فيبر- بخش غير قابل هضم غذاهای گياهی است و در واقع مواد غذائی مورد نياز باکتريهای روده را تامين می کند، بطوری که از بروز يبوست پيشگيری می کند. آب - ضروری ترين ماده مغذی نسبت به ساير مواد است. برای هر عملی که در بدن صورت می گيرد،آب مورد نياز است و بطور مداوم از طريق عرق يا ادرار دفع می شود. بنابراين ضرورت دارد که بطور منظم آب از دست رفته جايگزين شود. روزانه بايد حداقل 6 تا 8 ليوان بصورت آب مصرفی يا به شكل ساير مايعات وارد بدن گردد. اجزای رژيم غذائی مناسب و سالم متخصصين تغذيه، غذاها را بر اساس مواد مغذی موجود در آنها تقسيم بندی می کنند. گروههای اصلی غذاها عبارتند از : نان و غلات : نان و غلات مهمترين منبع کربوهيدرات هستند. وعده های غذائی غنی ازاين مواد منبع مناسبی از فيبر، ويتامينهای گروه B و منيزيم محسوب می شوند. سبزيجات : سبزيجات غنی از ويتامينها و مواد معدنی، آنتی اکسيدانها، ويتامين C و فيبر هستند. سبزيجات زرد يک منبع اختصاصی از بتاکاروتن می باشند وسبزيجات سبز نيز منبع غنی از ويتامين و اسيدفوليک هستند. ميوجات : ميوهجات نيز تامين کننده فيبر، انرژی و آب بوده و منبع اصلی ويتامين C هستند. گوشت و غذاهای پروتئينی : فراهم کننده پروتئين هستند. مخصوصا" گوشتهاي قرمز حاوي مقادير مناسبی از آهن و روی مي باشند. فرآوردهای گوشتی دام ها غنی از ويتامين B12 هستند. بنشنجات نيز منبع خوبی از پروتئين و فيبر به حساب می آيند. فرآورده های لبنی :يک منبع عالی از کلسيم بوده و همچنين پروتئين و انرژی را تامين می کنند. چربيها و قندها :منبع خوبی از انرژی يا کالريهای اضافی بوده و برای افراد کم وزن مفيد هستند. يک رژيم غذائی سالم و بهداشتی چيست؟ "تنوع و اعتدال" دو کليد اصلی تغذيه مناسب وسالم هستند. نکات اساسی که در رابطه با يک رژيم غذائی بهداشتی و سالم مطرح ميباشند،عبارتندازاينكه فرد بايد اطمينان داشته باشد که رژيم غذايی او : حاوی مقدار زيادی ميوه و سبزيجات جهت تامين ويتامين C ، آنتی اکسيدان ها، فيبر و سايرويتامينها و مواد مصرفی ضروری بدن باشد. حاوی مقدار کافی نان وغلات جهت تامين انرژی کافی، فيبر و ويتامين ها باشد. حاوی مقداری فرآورده های لبنی جهت تامين کلسيم، پروتئين و انرژی باشد. حاوی مقداري گوشت و مواد پروتئينی جهت تامين پروتئين کافی ، آهن و روی مورد نياز بدن باشد. حاوی مقدار بسيار ناچيزی چربی و مواد قندی باشد. يک رژيم غذائی که غنی از ميوه ، سبزيجات همراه با نان و غلات بوده وهمچنين حاوی پروتئين و فرآورده های لبنی کافی باشد، دارای فيبر فراوان ، چربی کمتر و غنی از پروتئين و مواد معدنی ضروری خواهد بود. عموما"، اين گونه رژيمهاي غذائی خطر زخمهای فشاری، يبوست، چاقی مفرط و همچنين خطر بيماری های قلبی و سرطان رابطورچشمگيري کاهش می دهد. بعضي از نکات مهم كه در بيماران دارای ضايعه نخاعی ازاهميت زيادي برخورداراست ،عبارتند از: کنترل وزن يبوست پيشگيری از عفونت دستگاه ادراری الکل مراقبت از نواحی تحت فشار کنترل وزن : با شروع ضايعه نخاعی، اشتهای فرد کاسته شده و وزن وی کم می گردد بنابراين دراين زمان معمولا" نياز به منابع پروتئينی و منابع انرژی بيشتر می شود .ازجمله شيرهای غنی شده ، ماست ، پنير و بيسکويت . اغلب وعده های غذائی کوچک بصورت ميان وعده می تواند به اشتها و جذب غذا کمک کند. روشهاي رسيدن به وزن مطلوب استفاده از نوشيدنی های حاوی شير غنی شده :ازجمله افزودن 3 قاشق غذاخوری پودر شير به يک فنجان شير و استفاده از طعم دهنده هائی مثل ميلو ( Milo ) ، اوا لتين ( ovaltine) ، بستنی و غيره به آن. استفاده از نکتار ميوه: از جمله مخلوط کردن يک عدد موز داخل شير غنی شده . استفاده از ماست ، بستنی يا مايعات حاوی شير بين وعده های غذائی. مصرف کمی ميوه های مغزدار ( مثل بادام، فندق، پسته و غيره )، ميوه های خشک، بيسکويت و پنير ، يا بسته های غذائی بهداشتی، مصرف سوپ های غنی شده با شير بجای آب . افزودن پنير يا سس پنير به سوپ ها و سبزيجات مصرفي. افزودن خامه به غلات صبحانه ، نوشيدنی ها و پوره سيب زمينی.
به محض بهبود اشتها و رفع کاهش وزن، فرد می تواند مصرف اين وعده های غذائی کوچک را حذف کند. در مراحل بعدی، پيشگيری از اضافه وزن در اولويت بالاتری قرار دارد. وزن اضافی می تواند منجر به کاهش توانائی حرکتی، مشکل شدن جابجائی فرد و افزايش خطر بروز زخمهای فشاری گردد. موثرترين راه پيشگيری از اضافه شدن وزن، مصرف فراوان ميوجات، سبزيجات،غذاهاي حاوي غلات حبوبات ومقدار بسيار جزئی فرآورده های چربی می باشد. بايد بخاطر داشت که اعتدال در مصرف غذاهای رستوراني و آماده مي تواند به عنوان بخشی از يک رژيم غذائی بهداشتی محسوب گردد. در زيرروشهائی که می تواند فرد را در مصرف کمتر چربی ها راهنمايی کند ، ارائه شده اند.
روشهای کمترمصرف كردن چربی روشهای پيشگيری از يبوست يبوست يبوست يکی از عوامل مهم ناراحتی افراد بوده و می تواند موجب آزردگی آنان گردد. مصرف فيبر و مايعات در پيشگيری از يبوست اهميت بسيارزيادی دارد. فيبر بخش غير قابل هضم غذاهای گياهی محسوب می شودو باعث جذب آب از روده شده و با افزايش حجم مدفوع و نرمتر کردن آن ، باعث تسهيل حرکت مدفوع در روده می گردد. بهترين راه برای افزايش مصرف فيبر، خوردن ميوه، سبزيجات، بنشنجات نظير لوبيا يا عدس و همچنين نان های سبوس دار و مصرف صبحانه غنی از حبوبات فيبردار است. پيشگيری از عفونتهای دستگاه ادراری معمولا" مصرف مايعات به ميزان حداقل 2 ليتر در روز جهت رقيق نگه داشتن ادرار و کاهش خطر عفونت و سنگهای کليه کافی است. عصاره کرانبری ميتواند در جلوگيری کردن از رشد باکتريهای در ديواره مثانه موثر باشد. مراقبت از نواحی تحت فشار بدن افرادی که دارای زخمهای فشاری هستند ، به يک رژيم غذائی مناسبي نيازدارند ،به نحوی که ميزان روی و ويتامين C نيزدر آن افزايش داده شده باشد. چنانچه فرد زخم بستر داشته باشد، بايستی با يک متخصص تغذيه مشاوره نمايد، تا ميزان مناسب پروتئين ، انرژی ، روی و ويتامين C را در رژيم غذائی وی معين نمايد. پنج شنبه 23 تير 1390برچسب:, :: 10:14 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل
توصيه های غذايی برای افراد نخاعی تقريبا" مشابه توصیه های ارائه شده برای عامه مردم است، اما آنچه که اهميت زيادی دارد جلوگيری از اضافه وزن بی رويه است. بطور کلی بايد :
افزايش وزن :
بعضی از افراد وقتی که کسل و بی روحيه و غير فعالند، اضافه وزن پيدا می کنند. با توجه به اينکه افراد نخاعی نيز بخصوص در روزهای اوليه ترخيص از بيمارستان و بازگشت به منزل از نظر جسمی و روحی در شرايط خوبی قرار ندارند و اوضاع مطابق ميل آنان به پيش نمی رود ،احساس آسيب پذيری زيادی دارند. و به همين دليل نيز نمی توانند فعاليت بدنی مناسبی داشته باشند. و اين موضوع تا زمان تنظیم برنامه های روزانه، وروال عادی فعاليت ها و ارتباطات معمول تداوم می يابد.
برايان ستوک ول ( Brain Stockwell ) با ضايعه T9 اظهار می دارد که :
"" قبل از تصادف چاق نبودم و بعد از تصادفم نيز مقدار زيادی از وزن خود را از دست دادم. پس می توانيد تصور کنيد که چقدر لاغر شده بودم. زمانی که واحد نخاعی را ترک کردم وزنم به اندازه ی زمانی بود که به آنجا رفته بودم که وزن تقریبا" مناسبی بود. شايد بدليل کسلی و افسردگی ، نمی دانم! ولی خيلی زود وزنم به حدی زياد شد که مردم مرا به عنوان يک فلج چاق می شناختند و من هم از اين موضوع بسيار ناراحت بودم. ديگر خسته شده بودم به همين دليل تصميم گرفتم که رژيم بگيرم. در عرض شش ماه و اجرای يک رژيم غذايی مناسب، نظرم نسبت به زنگی عوض شد و دريافتم که نوع رژيم غذايی برای افراد نخاعی بخصوص در آغاز معلوليت چقدر می تواند اهميت داشته باشد. حالا می دانم که چربی کمتر و غذای سالم چاره کار است. البته بعضی ها هيچگاه اضافه وزن پيدا نمی کنند ولی من اگر مراقبت نکنم هميشه مستعد چاقی هستم. من يک رژيم بدون چربی را انتخاب کردم و در حال حاضر نتيجه اش بسيار خوب است. علاوه بر آن بطور مداوم ورزش می کنم و حداقل هفته ای دوبار به باشگاه می روم ".
افزايش وزن می تواند عواقب زيادی بهمراه داشته باشد از جمله :
بهترين راه برای پيشگيری از افزايش وزن، افزايش ميزان حرکت و ورزش و کاهش مصرف مواد قندی (مثل شکر )، چربی، وغذاهای پرکالری است. لذا بهتر است به نکات زير توجه شود :
تمام اقداماتی که در زمينه کاهش وزن بعمل می آيد، هنگامی به نتيجه خواهد رسيد که عادات غذايی با ساده ترين تغيير و بصورت تدريجی عوض شود. بهتر است بمنظور کسب اطلاعات بيشتر در مورد رژيم های پرفيبر، کلسيم و بطور کلی کاهش وزن با متخصصين تغذيه و کارشناسان مراکز ضايعات نخاعی ارتباط برقرار کنيد.
اهميت فيبر :
فيبر خوراکی بخشی از مواد غذايی است که در دستگاه گوارش هضم نمی شود. به همين دليل از روده که محل جذب آب و مواد غذايی است، براحتی عبورکرده و به ايجاد مدفوعی نرم کمک می نمايد. در نتيجه بدون اينکه آسيبی به روده و مقعد وارد کند، به آسانی دفع می شود. چنانچه رژيم غذايی شما به درستی برنامه ريزی شده باشد، متوجه خواهيد شد که بدون نياز به مسهل ها می توانيد عمل دفع را به خوبی انجام داده و نظم بهتری به آن بدهيد. در اين شرايط روده شما خيلی آسان و سريع به محرکهايی که برای تخليه آن در نظر گرفته شده، پاسخ می دهد.
فيبر در غذاهايی از جمله غلات، سبزيجات و ميوه جات به وفور يافت ميشود ولی در گوشت و فرآورده های حيوانی وجود ندارد.
عمده ترين مواد غذايی که حاوی فيبر هستند عبارتند از :
امروزه می توان سبوس خالص را نیز از داروخانه ها و فروشگاههای مواد غذايی خريداری نمود. معمولا" اين نوع سبوسها را می توان بصورت 3 بار در روز و هر بار يک قاشق معمولی مصر ف کرد و برای اين منظور بهتر است آن را روی وعده های غذايی از جمله انواع سوپ و خوراک ها يا ميوه های پخته شده و حتی کيک ها افزود و مصرف نمود. با اين وجود توصيه می شود که تا حد امکان از مصرف سبوس خالص خودداری شود، زيرا مصرف بی رويه آن باعث کاهش جذب مواد معدنی از جمله کلسيم و آهن می شود.
اهميت مصرف مايعات :
بطور کلی به سبب آنکه مصرف مايعات در سلامت کليه ها نقش به سزايی دارد، بنابراين سفارش اکید می شود که انواع مایعات به ميزان کافی مصرف شوند تا آب کافی به بدن رسيده و خطر بروز بسياری از بيماری ها نيز کاهش يابد. معمولا" نوشيدن دو و نیم ليتر مايع توصيه شده است.
اما در روزهای گرم بخصوص وقتی فرد رژيم غذايی پرفيبر مصرف می کند و در مواقعی که ميزان عرق افزايش می يابد، شايد نياز باشد که آب بيشتری جذب گردد. اغلب وقتی کسی در کنترل مثانه با مشکل خاصی مواجه می شود ،سعی بر اين دارد که آب مصرفی خود را کاهش دهد که متاسفانه در چنين شرايطی زمينه جهت بروز بيماريهای کليه فراهم می شود. همچنين بايد سعی شود که مصرف نوشيدنی های گازدار کاهش يابد چرا که اين نوع نوشيدنی ها ادرار را قليايی کرده و در نتيجه احتمال سنگ سازی مثانه و کليه ها را افزايش می دهند.
متخصصين و کارشناسان مراکز نخاعی می توانند راهنمايی های دقيقتری رادراین خصوص ارائه نمايند.
نقش کلسيم :
معمولا" در هفته های اوليه پس از آسيب نخاع، مقدار زيادی کلسيم (به علت از دست دادن توده استخوانی ) از طريق ادرار دفع می شود. اين مسئله باعث رسوب کلسيم در ادرار فرد شده و می تواند منجر به ايجاد سنگ در کليه ها و مثانه گردد. همچنين ذرات کلسيم می توانند قطعات ريزی را تشکيل دهند که سبب گرفتگی سوند می شوند. اما به مرور زمان و پس از گذشت مدتی بخصوص زمانی که فعاليت فرد بيشتر می شود، اين روند نيز متوقف می گردد. با اين وجود بعضی از افراد شديدا" مستعد سنگ سازی هستند، بنابراين اين افراد بايد با محدود کردن مصرف شير و پنير و فرآورده های لبنی، رژيم غذايی کم کلسيمی را دنبال کنند. همچنين اهميت دارد که ادرار کمی اسيدی نگه داشته شود ( pH بين 5 و 6 باشد ) زيرا می تواند به پيشگيری از ايجاد سنگ کمک زيادی کند.علاوه بر آن ادرار اسيدی مانع رشد باکتريهای مولد بيماريهای مثانه و کليه می شود .جهت اطلاع از وضعيت اسيدتيه ادرار می توان نوارهای آزمايش مخصوص که برای اين منظور ساخته شده اند را از داروخانه ها تهيه نموده و فقط کافی است که نوار را در داخل ادرار خيس نمود تا از ميزان اسيدتيه آن مطلع شد. چنانچه PH ادرار بالاتر از 6 باشد ،يعنی قليايی، بايستی رژيم غذايی عوض شود. ممکن است عجيب باشد اما بايد مصرف گوجه ، انواع مرکبات، ليمو و آب پرتقال را کاهش دهيد زيرا اين مواد ادرار را قليايی تر " می کنند نه اسيدی تر " و در عوض بهتر است که به جای آنها آب سيب، زغال اخته يا گريپ فورت نوشيده شود و يا می توان از قرصهای ويتامين C استفاده نمود. در هر صورت بهتر است با پزشک و متخصصين مربوطه مشورت شود.
منبع : مطلب آموزشی " اهميت رژيم غذايی و کنترل وزن " در افراد نخاعی " برگرفته از کتاب Moving Forward نشر یافته توسط انجمن ضایعات نخاعی انگلستان " تهیه کننده : گروه ترجمه مرکز ضایعات نخاعی -مترجم : : نگار شا طریان - ویراستاری و تنظیم مطالب: مهندس عباس کاشی
پنج شنبه 23 تير 1390برچسب:, :: 10:6 :: نويسنده : احمد قنبری عقیل
همه ما از دوران کودکی و نوجوانی می آموزيم که با بکاربردن روشهای مختلف از خود مراقبت نمائيم و بسياری از کارهای خودمان را شخصا" انجام دهيم ، بطوری که بسياری از فعاليت های روزمره بعد از مدتی برای ما بصورت عادت در می آيند. برخی از کارها را نيز خودمان به تنهايی قادر به انجام آنها نيستيم، در نتيجه از ديگران ( مثلا" آرايشگرها- دکترها- دوستان و غيره ) برای اجرای آنها کمک می گيريم. در واقع در طول زندگی ،فرآیندی در راستای کسب استقلال افراد در جريان است. بعد از اينکه فردی دچار آسيب نخاعی می شود ، بايد راههای جديدی را برای انجام بسياری از کارهای خود بياموزد. در آغاز بروز ضايعه نخاعی، فرد مبتلا احساس می کند که مانند يک کودک کاملا" به ديگران وابسته شده است. اما اين تصور غلط است. بايد صبور بود و سعی نمود که سطح آموخته های خود را افزايش داده و از تجربيات ساير افراد مشابه استفاده کرد.هیچکس نبايستی بخاطر اشتباهاتی که می کند، احساس نگرانی نمايد. بايد سعی نمود که در مورد چگونگی کار اندامهای بدن و اينکه آسيب وارده چه تغييراتی را در آنها ايجاد کرده، اطلاعات کافی را بدست آورد. بطور کلی هر کس بايد متخصص خود باشد. در اين صورت است که می توان اوضاع را بدست گرفته و کنترل نمود. حتی اگر کارهايی باشد که فرد نتواند آنها را انجام دهد، بهتر است نيازهای خود را بشناسد. با در نظر گرفتن اين موارد است که فرد می تواند شرايط خود را کنترل نموده و استقلال خود را افزايش دهد. در مراکز ضايعات نخاعی، آموزش فنون مراقبت از بدن، بخش مهم برنامه بازپروری و توانبخشی است. ممکن است هر مرکزی با توجه به شرايط و امکانات شيوه های خاص خود را داشته باشد. با اين حال هر کس بايد به توصيه های پزشک و مسئولین مرکز تحت پوشش خود به دقت عمل نمايد. کن روبرت ( Ken Roberts ) که دارای ضايعه نخاعی درناحیه T9/10 است، می گويد: " هيچکس نبايد انتظار داشته باشد همه چيز را فورا" بدست آورد. بايد توجه داشت که وقتی به ضايعه نخاعی مبتلا می شويد اوضاع فرق می کند. انسانها نيز با هم متفاوتند و ممکن است تمامی دستورالعمل ها و فنون ارائه شده برای همه مفيد نباشد. بنابراين شما به عنوان يک فرد نخاعی بايد مدام پرس و جو کنيد تا دريابيد که کدام روش برايتان از همه مناسب تر است. اما سرانجام صبر و پشتکار فرد به مرحله ای خواهيد رسيد که تمام کارها به حالت خودکار در می آيد و وقتی به اين مرحله برسید بهتر از هر کسی می توانيد شرايط خود را کنترل نمائيد. " شايد باور کردنش مشکل باشد، اما افراد نخاعی با مراقبت مناسب از خود، کنترل وزن بدن، ورزش مداوم، رژيم غذايی مطلوب و غيره می توانند نسبت به هم سن و سالهای خود عمر بيشتری نمايند و اين اتفاق خوبی است که می تواندبرای وی رخ دهد. اهميت برنامه روزانه در زندگی افراد نخاعی : اکثر افراد بطور روزانه، برنامه مستمری را برای خود دارند. مثلا" هر روز سر ساعت معينی بيدار می شوند، غذا می خورند، استراحت می نمايند و بطورکلی کارهای خاصی راانجام می دهند. امابرخی ازافراد با توجه به شرايط خاص خود، بيشتر از ديگران نياز به برنامه ريزی روزانه دارند. گفته می شود "ونيستون چرچيل" هيچگاه اجازه نمی داد ساعت وعده های غذايش تغيير پيدا کند و می گفت: "زمان شکم مطلق است". همچنين افرادی مثل" جان کليز "در فيلم " در جهت عقربه ساعت " برای اجرای برنامه های روزانه خود بسيار وسواسی بودند. اما بطور کلی برای بيشتر انسانها، وجود یک برنامه روزانه الزامی است ،به نحوی که فرد بایداحساس کند زندگیش تحت کنترل خود او قرار دارد. بسياری از مراکز بازپروری ضايعات نخاعی اغلب برنامه روزانه مشخصی را برای بیماران خود تجویز می کنند و به عنوان بخشی از مراحل درمانی و توانبخشی به آنان آموزش می دهند و معمولا" هنگامی که فرد به خانه برمی گردد، می تواند همان برنامه را ادامه دهد. اهميت برنامه های ارائه شده بخصوص در کنترل ادرار و مدفوع بسيار بالا است و در نتيجه بر روی بسياری از کارهای روزمره مثل لباس پوشيدن ، شست و شو، توالت رفتن، غذا خوردن و غيره و سایرکارهايی که جهت اجرای آنها نياز به کمک سايرين است ،اهميت به سزايی دارد. اما بايد توجه داشت که فرد نبايد بطور مطلق تحت تاثير برنامه روزانه قرار داشته باشد بلکه بايد دقيقا" بداند که کدام بخش از برنامه ها واقعا" ضروری می باشد و حتی کدام قسمت بمنظور راحتی ديگران ( پرستاران- بهياران بخش و دستياران و غيره ) به وی تحميل شده است. چنانچه برنامه فرد به نحوی باشد که وی را از انجام کارهای مورد علاقه اش باز دارد ،نبايستی از تغيير دادن آن بترسد. بطور کلی افراد نخاعی در برنامه روزانه خود بهتر است موارد زير را مورد توجه قرار دهند:
آقای بايلی ( Mr.A.D.B. Baillie ) که از ناحيه C6/7 دچار ضايعه نخاعی است، به سایر افراد نخاعی توصيه می کند که : ""جسم و ذهن خود را فعال نگاه داريد. به محيط زندگی خود، تلويزيون و راديو محدود نشويد و سعی کنيد با ديگران ارتباط برقرار نمائيد. مطالعه هميشه تاثير مثبتی دارد. همواره مراقب پوست خود باشيد. " ****
منبع : مطلب آموزشی " اهميت استقلال وبرنامه روزانه در زندگی افراد نخاعی " برگرفته از کتاب Moving Forward نشر یافته توسط انجمن ضایعات نخاعی انگلستان " تهیه کننده : گروه ترجمه مرکز ضایعات نخاعی -مترجم : : نگار شا طریان - ویراستاری و تنظیم مطالب : مهندس عباس کاشی - انتشار : مرکز ضایعات نخاعی جانبازان - شهریور 1386 درباره وبلاگ  خدایم ای خدایم ای خدایم صدایت می کنم بشنو صدایم شکنجه گاه این دنیاست جایم نمی دانم چرا این شد سزایم آخرین مطالب آرشيو وبلاگ نويسندگان
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
ورود
اعضا:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: